Θεραπευτική προσέγγιση
Συστημική
Είναι η βασική μου εκπαίδευση έχοντας ολοκληρώσει το τετραετές ψυχοθεραπευτικό πρόγραμμα, πιστοποιημένο από την E.F.T.A.-European Family Therapy Association for Psychotherapy-EAP
Σύμφωνα με το Συστημικό Θεραπευτικό Μοντέλο κάθε άνθρωπος είναι μέρος μιας ομάδας με την οποία βρίσκεται σε διαρκή επικοινωνία και αλληλεπίδραση. Τα προβλήματά του (συμπτώματα, προσωπικά προβλήματα, δυσκολίες στις σχέσεις του κ.α.) κατανοούνται σαν προβλήματα που προκύπτουν μέσα σ’ αυτή την αλληλεπίδραση και αντίστοιχα η προσπάθεια για την επίλυσή τους “συμπεριλαμβάνει” τους σημαντικούς ανθρώπους αυτής της ομάδας και τις μεταξύ τους σχέσεις, χωρίς να είναι απαραίτητη η φυσική παρουσία όλων των μελών στη θεραπευτική συνάντηση.
Το αίτημα του ατόμου, του ζευγαριού ή της οικογένειας για βοήθεια εξετάζεται από τον συστημικό ψυχοθεραπευτή πάντα σε συνάρτηση με τον συγκεκριμένο ρόλο και θέση που κάθε μέλος του συστήματος έχει στην παρούσα φάση της εξέλιξής του.
Η ψυχοθεραπεία με βάση τη συστημική προσέγγιση μπορεί να είναι ατομική, ζεύγους ή οικογενειακή. Στην ατομική ψυχοθεραπεία, συμμετέχει στις συνεδρίες το άτομο που προσέρχεται για θεραπεία και ο θεραπευτής. Στη θεραπεία ζεύγους συμμετέχουν και τα δύο μέλη του ζευγαριού, ενώ στην οικογενειακή ολόκληρη η οικογένεια. Οι ατομικές συνεδρίες προτείνεται να γίνονται με συχνότητα μία φορά την εβδομάδα, ενώ στις άλλες περιπτώσεις, οι συνεδρίες γίνονται κάθε δεκαπέντε ημέρες ή μία φορά το μήνα.
Γνωστική Συμπεριφορική
Πρόκειται για μια σύντομη, εστιασμένη στο παρόν και συνεργατική μορφή ψυχοθεραπείας και για αυτό τη χρησιμοποίησα ιδιαίτερα στην κλινική μου πράξη στο Γενικό Νοσοκομείο Καβάλας. Ο θεραπευτής έχει ενεργητικό ρόλο στην θεραπευτική διαδικασία. Η συνεργασία μεταξύ θεραπευτή και θεραπευόμενου είναι σημαντική και για αυτό από κοινού αποφασίζονται οι επιθυμητοί στόχοι και καταστρώνεται το θεραπευτικό σχέδιο. Στα πλαίσια της ψυχοθερπευτικής παρέμβασης αναθέτονται συχνά διάφορες εργασίες για το σπίτι οι οποίες σε κινητοποιούν στην ανάληψη προσωπικής ευθύνης και σε βάζουν παράλληλα σε ένα ρόλο παρατηρητή του εαυτού σου που συμβάλλει καθοριστικά στην επιτυχή έκβαση της θεραπείας. Σαν παρατηρητής του εαυτού σου μαθαίνεις να παρακολουθείς και να καταγράφεις τις σκέψεις σου, τα συναισθήματα σου, τις πράξεις σου και προοδευτικά αναγνωρίζεις τα πρότυπα δυσλειτουργικών σκέψεων και πως επιδρούν αυτά στα συναισθήματα και στην συμπεριφορά σου.Με αυτόν τον τρόπο θα ελέγχεις την πορεία των στόχων σου, θα επιχειρείς διορθωτικές παρεμβάσεις και θα αισθάνεσαι ικανοποίηση από τη σημειούμενη πρόοδο. Η εργασία για το σπίτι προσαρμόζεται στην προσωπικότητα, στις ανάγκες και στις χωροχρονικές σου δεσμεύσεις.
Μindfuness-based Cognitive therapy
Τα προγράμματα Ενσυνειδητότητας (Mindfulness-Based Stress Reduction/MBSR & Mindfulness-Based Cognitive Therapy/MBCT) είναι ευρέως αναγνωρισμένα στο εξωτερικό καθώς η άνω των 40 ετών κλινική έρευνα και μελέτη αποδεικνύει την αποτελεσματικότητα τους στην αντιμετώπιση ενός ευρέου φάσματος ψυχικών προβλημάτων (άχγος, φοβίες, κατάθλιψη, σωματόμορφες διαταραχές) ενώ συμβάλει στη γενικότερη βελτίωση της εσωτερικής ισορροπίας και ευεξίας.
Με τις πρακτικές Ενσυνειδητότητας καλλιεργούμε μια συνειδητή στάση ζωής που μας βοηθά να βγαίνουμε από τον ‘αυτόματο πιλότο’, να είμαστε πιο παρόντες, να βιώνουμε την στιγμή με μια διάθεση αποδοχής αντί να είμαστε σε αναμονή για κάτι που ενδεχομένως θα συμβεί στο μέλλον.
μέσα από την εκούσια προσοχή στην παρούσα στιγμή χωρίς επίκριση
Ενδεικτικά, τα οφέλη που μπορούμε να αποκομίσουμε καλλιεργώντας και ενσωματώνοντας τις δεξιότητες της ενσυνειδητότητας στην καθημερινότητα μας είναι:
- αποτελεσματικότερη διαχείριση του άγχους
- μείωση ψυχοσωματικών συμπτωμάτων και βαθύτερη σωματική χαλάρωση
- αύξηση συγκέντρωσης, πνευματικής διαύγειας και δημιουργικότητας
- βελτίωση συναισθηματικής νοημοσύνης και διαπροσωπικών σχέσεων
- ενδυνάμωση υγείας και αύξηση αισθήματος ευεξίας και ευζωίας
Αttachment based therapy
(θεραπεία βασισμένη στη θεωρία του συναισθηματικού δεσμού)
Μια από τις σημαντικότερες θεωρίες της σύγχρονης ψυχολογίας είναι η Θεωρία της Προσκόλλησης του John Bowlby. Η συγκεκριμένη θεωρία αναφέρεται στο συναισθηματικό δεσμό που αναπτύσσεται ανάμεσα στο βρέφος και τον κύριο φροντιστή του, συνήθως τη μητέρα.
Μελέτες υποστηρίζουν ότι το είδος του πρώιμου δεσμού που θα αναπτύξει το παιδί κατά την βρεφική ηλικία επηρεάζει την μετέπειτα συναισθηματική και κοινωνική του εξέλιξη. Τα εσωτερικευμένα λειτουργικά μοντέλα που αναπτύσσει το άτομο μέσα από την διαδικασία προσκόλλησης κατευθύνουν την συμπεριφορά του ως ενήλικου, κυρίως στον τομέα των σχέσεων.
Η σχέση μας, με τον σύντροφο μας, τον φίλο μας, το παιδί μας χαρακτηρίζεται ως ένας υγιής συναισθηματικός δεσμός όταν επιδιώκουμε να είμαστε μαζί του, ενώ όταν είμαστε χωριστά να μας λείπει και όταν είναι παρών αυτό να λειτουργεί θετικά ως κινητήρια δύναμη να εξερευνήσουμε τον κόσμο. Η ερωτική σχέση για παράδειγμα είναι μια διαδικασία προσκόλλησης με σημαντικές ομοιότητες με την προσκόλληση παιδιού-φροντιστή (μητέρα). Όπως όταν το παιδί στην αρχή της ζωής του κερδίζει την αγάπη των γονιών του, δεν τους αποχωρίζεται εύκολα, σταδιακά όμως αρχίζει να εξερευνά τον κόσμο και να απομακρύνεται από αυτούς (μια διαδικασία που χρειάζεται δύο περίπου χρόνια να ολοκληρωθεί) έτσι αντίστοιχα συμβαίνει και με τον σύντροφο μας. Όταν ερωτευόμαστε διεκδικούμε τον άλλο, δύσκολα τον αποχωριζόμαστε, θέλουμε να είμαστε συνέχεια μαζί του, με τον καιρό όμως ο έρωτας δίνει την θέση του στην αγάπη και μια καλή σχέση μπορεί να αποτελέσει αφετηρία για την προσωπική εξέλιξη του κάθε μέλους της σχέσης. Πρόκειται για το είδος της αγάπης που απελευθερώνει αντί να εγκλωβίζει.
Συγκεντρωτικά, η συμπεριφορά της προσκόλλησης έχει μια διπλή λειτουργία: α) Προσφέρει το αναγκαίο αίσθημα προστασίας και ασφάλειας στο βρέφος και β) επιτρέπει την κοινωνικοποίηση με τη μετάθεσή της αργότερα από τη μητέρα στους κοντινούς ανθρώπους και στο ευρύτερο περιβάλλον. Η συμπεριφορά της προσκόλλησης είναι καθοριστική για τη δόμηση της προσωπικότητας και θεωρείται ως μια βιολογική λειτουργία ίσης αξίας με τη συμπεριφορά του ζευγαρώματος ή τη γονεϊκή συμπεριφορά.